Người Thợ Điêu Khắc.
Ông sống tận cuối làng, cô đơn và khó tính. Không giao du qua lại với
ai. Ngày lại ngày, có việc thì cặm cụi đục đẽo, không việc thì lúi húi chăm sóc
miếng vườn nhỏ, trồng dăm bụi sắn, vài luống rau và ít bụi hoa. Người trong
làng thỉnh thoảng ghé đến nhưng thấy bản tính ông ghẻ lạnh nên cũng chẳng ai
muốn chơi. Nguồn thu nhập chính của ông là khắc tượng gỗ. Danh tiếng ông khá
lẫy lừng , nhiều ngôi chùa ở những nơi xa tìm ông để đặt hàng. Từ những bức tượng
Phật Thích Ca uy nghi, to lớn cho đến những pho tượng chỉ bằng nắm tay, ông đều
nhận cả .
Một ngày kia có vị Linh Mục đến đặt hàng làm ông ngỡ ngàng. Đây là lần
đầu tiên trong đời điêu khắc của ông có một “ông Cha” giao tiếp với ông, Thứ
đến là loại hàng này ông chưa từng bao giờ thử qua!
Ông Cha này rất điềm đạm và bình dân, cho ông một cảm giác gần gũi, thân
thiện. Hàng đặt là một tượng Thánh Giá cao tới hai mét rưỡi và chiều ngang một
mét chín, nằm trên Thánh Giá này là tượng Chúa Giê-Su cao một mét bảy.
- Nhưng thưa ông, Chúa Giê-Su là ai, tôi không biết rõ, làm sao tôi có
thể khắc đúng như ông đòi hỏi?
Vị Linh Mục thoáng ngẩn người, ông mau chóng lục chiếc cặp đang mang theo người, lấy ra một bức ảnh
chịu nạn đưa cho người thợ, ông này cầm lấy ngắm nghía với cặp mắt nhà nghề,
giọng đầy phân vân:
-Thú thật với ông, tôi chưa từng khắc tượng…Chúa! Từ trước đến nay tôi
chỉ khắc tượng Phật, tượng Thần. Đối với Chúa, tôi cảm thấy xa lạ lắm. Ông có
cái gì về Chúa nữa không để tôi nghiên cứu thêm, chứ bức ảnh này tôi e chưa đủ
để giúp tôi có thể lột tả được cái Thần. Ông biết đấy, tôi đặt cao lương tâm
nghề nghiệp…
Vị Linh Mục nhìn ông thợ điêu khắc đầy
thiện cảm, ông trao cho người thợ một cuốn sách:
- Đây là cuốn Kinh Thánh của Đạo chúng tôi, hy vọng ông sẽ biết đầy đủ
về Ngài.
*
* *
Suốt cả tháng trời, ông thợ miệt mài đọc
kỹ cuốn Thánh Kinh và ngắm nghía bức ảnh
chịu nạn. Không giống vẻ oai nghiêm của các tượng Thần ông từng khắc, cũng
không có vẻ an nhiên tự tại của tượng Phật với những đường nét bệ vệ, tròn
trĩnh. Tượng Chúa là những lồi lõm của một người gầy gầy, với những thương tích
khắp người, một người trần truồng để lộ ra những xương sườn và cái bụng lép
kẹp, nhất là gương mặt hốc hác, đau đớn của người chịu khổ hình. Một gương mặt
đang trong tư thế ngước lên mà ánh mắt vừa chịu đựng lại vừa khẩn khoản, đầy
tin tưởng và hiền lành, không thấy có chút nào của sự oán trách, thù hận!
Ông cứ vừa nghiền ngẫm vừa dò dẫm chạm khắc, ngày làm đêm nghiên cứu.
Ngay cả trong giấc mơ ông cũng thấy gương mặt Người Chịu Nạn bê bết mồ hôi và
máu, những thớ thịt co giật trong
cơn đau đớn, đôi môi khô nứt tím tái
hẳn đi. hai cánh mũi phập phồng trong cơn khó thở!
Ngày qua ngày, ông làm việc miệt mài
nhưng rất chậm. Đôi chân xương xẩu xếp chồng lên nhau của Người Chịu Nạn, bị
đóng dính vào Thập Giá tương đối dễ khắc. Lồng ngực bức tượng nhô cao hiển lộ toàn
bộ xương sườn như đang cố hớp lấy không khí khiến cho phần bụng thót lại làm ông
thấy khó khắc hơn! Ngay cả hai bàn tay với những ngón gầy
guộc co quắp khiến những sợi gân căng trên cổ tay cũng khiến ông hình dung được
sự đau đớn của Người Chịu Nạn! Hình như không có vị Giáo Chủ của Đạo nào lại
khốn khổ như vị này! Hầu hết các vị đều được vinh quang ngay khi tại thế, Đạo
của các vị ấy cũng được truyền bá dễ dàng chứ không bị bách hại như Đạo này!
Mỗi nhát đục ông đều đắn đo cẩn thận. Độ
khó của bức tượng kích thích ông mãnh liệt. Ông say mê làm việc như chưa bao
giờ ông say mê đến thế! Thỉnh thoảng, ông dừng tay, giở Kinh Thánh ra nghiền
ngẫm về Con Người Trên Thánh Giá. Cứ như trong sách ghi chép lại thì Con Người
này có lẽ là Chúa thật rồi! Ông ta làm phép lạ mà chẳng tốn một tí hơi sức nào
cả! Chỉ một Lời, thế là thành sự! Như thể ông ta là chủ tể của vũ trụ, là Ông
Trời vậy!
Hình như các vị Giáo chủ khác không làm
phép lạ nào thì phải? Các Ngài chỉ dạy dỗ thôi, mà ông này thì dạy dỗ như kẻ có
quyền thật sự! cái điệp khúc “ Phần Ta, Ta bảo các ngươi…” cứ lặp lại mãi. Mà
những Lời dạy bảo của Người mới cao đẹp, mới thánh thiện làm sao!
Mỗi ngày qua, tác phẩm dần lộ hình, thì
trong lòng ông thợ lại càng xốn xang, khắc khoải. Có một điều gì đó làm ông băn
khoăn. Ông thường hay bỏ dở công việc để đi thăm một người trong làng bị đau ốm,
có khi ông nghỉ nguyên một buổi để đi đưa đám một người chết chẳng liên hệ gì
với ông! Những đồng tiền làm ra được ông cất kỹ, nay cũng cạn dần theo những
lần ông âm thầm đến nhà này, nhà nọ. Dân làng cũng thấy được sự thay đổi này,
họ xầm xì bàn tán đủ điều về ông, có người còn độc miệng cho rằng ông đốc chết
( * ), nhưng nhìn chung họ dần có cảm tình với ông.
Giai đoạn khó khăn nhất cuối cùng cũng đến: Đó là gương mặt Người Chịu
Nạn. Ông đã bỏ nguyên hai ngày để đọc kỹ lại cuộc khổ nạn của Chúa Giê-Su trong
cả bốn quyển Tin Mừng. So sánh, đối chiếu cả bốn quyển để tìm ra những điểm
chung, điểm riêng, những nét đặc trưng khả dĩ giúp ông hình dung ra sự khốc
liệt của cuộc hành hình mà Chúa Giê-Su phải chịu. Ông mường tượng ra những cơn
đau khiến gương mặt co giật. Răng nghiến lại? ừ, có thể nào răng nghiến lại khi
cơn đau cùng cực không? Miệng có bị méo đi không? Còn mắt? Mắt nhắm nghiền hay
trợn trừng hoặc lạc thần vì quá sức chịu đựng? Mồ hôi và máu thì dĩ nhiên rồi! Một gương mặt đau đớn cả thể xác lẫn tâm hồn.
Tâm hồn dĩ nhiên đau đớn lắm khi Người thốt lên: “Lạy Cha, sao Cha nỡ bỏ con?”
mà tâm hồn này cũng tin tưởng và bình an vì Người đã kêu lên: “Con xin phó
thác hồn con trong tay Cha”. Một gương mặt tội nhân mà sáng chói sự thánh thiện
khi Người nguyện rằng: “Xin Cha tha cho chúng vì chúng không biết việc chúng
làm”. Một gương mặt hài hòa bao nhiêu là trạng thái mà ông phải cô đọng lại!
Từng nhát đục ông gọt đẽo trong hồn ông, tượng hình dần trên thân gỗ.
Gương mặt Chúa Giê-Su đau đớn với đôi mắt mở lớn đang ngước lên trời trong tâm
tình phó thác vâng phục. Phải rồi, Người đã vâng phục cho đến chết và chết trên
Thập Giá đang khi Người uy quyền phép tắc đến thế! Ai làm gì được Người nếu
không phải chính Người tự nguyện chết thay cho nhân loại? Gương mặt Chúa Giê-Su
thánh thiện và khả ái làm ông hài lòng mặc dù mấy hôm nay một cơn đau cứ nhoi
nhói trong ngực ông.
Khi ông dừng nhát đục cuối cùng thì ánh sáng cuối ngày cũng vừa lịm tắt.
Ông vui sướng cố dựng Thánh Giá gỗ nặng nề lên cho dựa vào tường rồi mệt mỏi lê
bước vào giường. Đặt mình nằm xuống, ông thiếp đi rất nhanh, không hề mộng mị.
*
*
*
Tiếng gà gáy sáng làm ông choàng tỉnh giấc, toàn thân khoan khoái sau
một giấc ngủ dài làm ông có cảm giác trở lại thuở đôi mươi. Bên ngoài cửa sổ
trời vẫn còn tối nhưng nơi cửa ra vào ánh sáng lại huy hoàng làm ông ngạc nhiên.
Ông chợt nhớ ra chiều qua mình đã ngủ như chết, không tắm rửa, không ăn uống và
không cả đóng cửa!
Ông bước xuống giường đi ra cửa và bất chợt khựng lại vì trong sân đang
chói loà toàn ánh sáng, một thứ ánh sáng mà ông chưa từng thấy, chính ánh sáng
này đã chiếu sáng cửa lớn nhà ông. Toàn thân ông thấm đẫm thứ ánh sáng huyền
diệu này. Một niềm hạnh phúc ngọt ngào dâng ngập hồn ông, trong mơ hồ ông nhận ra thân thể mình bỗng nhẹ tênh, ánh
sáng đưa ông bay lên cao, lên cao mãi…
*
* *
Phải đến hai ngày sau dân làng mới phát
giác ra ông đã chết dưới chân cây
Thánh Giá mà ông vừa hoàn thành, trong tư thế nửa ngồi nửa quỳ, mặt ngước lên
và tay ôm chặt chân tượng Thánh Giá.
------------------------------------------------------------
Giu-Se Nguyễn Văn Sướng.
( * ) đốc chết: điềm gở báo sự chết
gần tới.
